Σύνοδος ΝΑΤΟ - Κήρυξη ψυχρού πολέμου εναντίον Ρωσίας - Κίνας... με το αζημίωτο
Αν ένας από τους βασικούς στόχους του Μπάιντεν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ήταν να δείξει ότι οι ΗΠΑ εξέρχονται από την γεωπολιτική «εσωστρέφεια» της περιόδου του Τραμπ και «επανακάμπτουν» «δριμύτερες» στη διεθνή σκακιέρα, τότε, σε ένα επικοινωνιακό επίπεδο τουλάχιστον, τον πέτυχε.
«Θέλω όλη η Ευρώπη να γνωρίζει ότι οι ΗΠΑ είναι εδώ» δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, δίνοντας και την «γραμμή» για το ποιους θα πρέπει να θεωρεί αναβαθμισμένες «απειλές» η ατλαντική συμμαχία για την επόμενη δεκαετία τουλάχιστον: «Τα τελευταία δύο χρόνια συνειδητοποιούμε ολοένα και περισσότερο ότι αντιμετωπίζουμε νέες προκλήσεις. Έχουμε τη Ρωσία η οποία δεν ενεργεί με τον τρόπο που ελπίζαμε. Και επίσης την Κίνα».
Έτσι, σε ό,τι αφορά στην Ρωσία, στο τελικό ανακοινωθέν της συνόδου καταγγέλλεται η εντεινόμενη απειλή που συνιστά η στρατιωτική ενίσχυση της Ρωσίας και καλείται η Μόσχα να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο.
«Όσο η Ρωσία δεν δείχνει ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο και δεν σέβεται τις διεθνείς υποχρεώσεις και ευθύνες της, δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή στην κανονικότητα», προειδοποιούν οι ηγέτες στα συμπεράσματα της συνόδου τους. Σημειώνεται ωστόσο ότι «δεν έχουμε καμία πρόθεση να αναπτύξουμε χερσαίους πυρηνικούς πυραύλους στην Ευρώπη», αλλά το ΝΑΤΟ θα απαντήσει» στο αυξανόμενο οπλοστάσιο της Ρωσίας. Επίσης, οι ηγέτες καλούν τη Μόσχα να άρει τον χαρακτηρισμό «εχθρική χώρα» για την Τσεχία και τις ΗΠΑ.
Μέρκελ... η «ισορροπίστρια»
Το ΝΑΤΟ χρειάζεται να βρει τη σωστή ισορροπία στον τρόπο που αντιμετωπίζει την Κίνα, χωρίς να την υποτιμά, ούτε όμως και να την υπερτιμά, δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ μετά τη σύνοδο, στην οποία μετείχε για τελευταία φορά αφού δεν θα διεκδικήσει εκ νέου το αξίωμα στις εκλογές του Σεπτεμβρίου.
«Αν δούμε τις κυβερνοαπειλές και τις υβριδικές απειλές, αν δούμε τη συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας, απλώς δεν γίνεται να αγνοήσουμε την Κίνα», είπε η Γερμανίδα καγκελάριος στους δημοσιογράφους. «Όμως δεν πρέπει και να την υπερτιμούμε, χρειάζεται να βρούμε τη σωστή ισορροπία», πρόσθεσε. Η Κίνα, συνέχισε η Μέρκελ, είναι αντίπαλος σε πολλά θέματα αλλά εταίρος σε πολλά άλλα.
Όσον αφορά τη Ρωσία, υποστήριξε ότι δεν αντιμετωπίζει το ΝΑΤΟ ως εταίρο αλλά «δυστυχώς ως αντίπαλο». Ήταν σαφές, συνέχισε, από τη σημερινή συζήτηση, ότι η Ρωσία συνιστά μεγάλη πρόκληση. Αναφερόμενη στο Αφγανιστάν, η Μέρκελ είπε ότι η Συμμαχία θα πρέπει να αξιολογήσει την αποστολή της στη χώρα αυτή και να διαπιστώσει «τι πήγε καλά και τι όχι».
Στόλτενμπεργκ: «Η Συμμαχία θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη»
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ επισήμανε ότι η αυξανόμενη στρατιωτική παρουσία της Κίνας, από τη Βαλτική μέχρι την Αφρική, σημαίνει ότι η Συμμαχία θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη. «Η Κίνα έρχεται πιο κοντά μας. Τους βλέπουμε στον κυβερνοχώρο, βλέπουμε την Κίνα στην Αφρική, αλλά βλέπουμε επίσης την Κίνα να επενδύει υπερβολικά σε δικές μας, κρίσιμες υποδομές», είπε, αναφερόμενος στα λιμάνια και τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών. «Πρέπει να απαντήσουμε μαζί ως συμμαχία», υπογράμμισε.
Ο Στόλτενμπεργκ είπε επίσης ότι οι ηγέτες συμφώνησαν να αυξήσουν τις συνεισφορές των χωρών τους στον μικρό, κοινό προϋπολογισμό του ΝΑΤΟ, ξεπερνώντας τις αρχικές αντιρρήσεις της Γαλλίας.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα, το ΝΑΤΟ δεν έχει αποφασίσει ποιος θα αναλάβει τη διαχείριση του διεθνούς αεροδρομίου της Καμπούλ, αφού ολοκληρωθεί η αποχώρηση των συμμαχικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν. Το ΝΑΤΟ έχει δεσμευτεί ότι θα παράσχει προσωρινά οικονομική στήριξη στο διεθνές αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι και ο Στόλτενμπεργκ είπε ότι η Τουρκία θα μπορούσε να διαδραματίσει έναν βασικό ρόλο εκεί.
Η Τουρκία έχει δηλώσει έτοιμη να αναλάβει την ασφάλεια αυτού του αεροδρομίου και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα συζητήσει τις προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο στις επαφές του με τους προέδρους των ΗΠΑ και της Γαλλίας.
Η «επανάκαμψη» των ΗΠΑ, όμως, σημαίνει ότι τα μέλη της συμμαχίας θα πρέπει να βάλουν βαθύτερα το χέρι στην δημόσια τσέπη.
Ο Μπάιντεν το έθεσε «κομψά», μεν, αλλά σαφέστατα: «Το Άρθρο 5 αποτελεί μια ιερή υποχρέωση». Όπου Άρθρο 5 είναι η δέσμευση συλλογικής άμυνας για όλους τους συμμάχους, ο «πυρήνας» του ΝΑΤΟ, όπως το είχε θέσει παλαιότερα ο γενικός γραμματέας του, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Τι σημαίνει όμως τήρηση του «ιερού» Άρθρου 5; Περισσότερο χρήμα για τις συλλογικές αμυντικές δαπάνες: «Επαναβεβαιώνουμε την ακλόνητη δέσμευσή μας σε όλες τις πτυχές της δέσμευσης για αμυντικές δαπάνες», αναφέρεται στο κείμενο των συμπερασμάτων. «Η δίκαιη κατανομή των βαρών στηρίζει τη συνοχή, την αλληλεγγύη, την αξιοπιστία και την ικανότητα της Συμμαχίας να εκπληρώνει τις θεμελιώδεις δεσμεύσεις μας βάσει των άρθρων 3 και 5. Δεσμευόμαστε, ατομικά και συλλογικά, να βελτιώσουμε περαιτέρω την ισορροπία του επιμερισμού του κόστους και των ευθυνών που συνεπάγεται η συμμετοχή στη Συμμαχία», τονίζεται.
«Ολοι οι σύμμαχοι έχουν αυξήσει το ποσό που δαπανούν για την άμυνα σε πραγματικούς όρους και η τάση αυτή πρόκειται να συνεχιστεί. Από το 2014, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι και ο Καναδάς θα έχουν προσθέσει 260 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Επιπλέον, δέκα σύμμαχοι αναμένεται να δαπανήσουν το 2% ή περισσότερο του ΑΕΠ για την άμυνα φέτος. Περίπου τα δύο τρίτα των συμμάχων σχεδιάζουν να φτάσουν ή να υπερβούν την κατευθυντήρια γραμμή του 2%μέχρι το 2024. Επιπλέον, 24 σύμμαχοι δαπανούν πάνω από το 20% των αμυντικών τους δαπανών για σημαντικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένης της σχετικής έρευνας και ανάπτυξης, και, σύμφωνα με τα εθνικά τους σχέδια, 27 σύμμαχοι θα επιτύχουν την κατευθυντήρια γραμμή του 20% μέχρι το 2024», τονίζεται.
«Κατά τα επόμενα έτη, σύμφωνα με τη δέσμευση για επενδύσεις στην άμυνα και βασιζόμενοι στην καλή πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα, επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας κατά προτεραιότητα σε όλους τους τρεις πυλώνες των μετρητών, των δυνατοτήτων και των συνεισφορών. Πρέπει και θα κάνουμε περισσότερα».
«ΝΑΤΟ 2030»
Σε ό,τι αφορά το κείμενο μεταρρύθμισης του ΝΑΤΟ με ορίζοντα την επόμενη δεκαετία, το λεγόμενο «ΝΑΤΟ 2030», οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων τονίζουν ότι «το ΝΑΤΟ προσαρμόζεται συνεχώς σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον ασφάλειας».
Επισημαίνουν, επίσης, ότι «η ατζέντα του ΝΑΤΟ 2030 συμπληρώνει και βασίζεται στη συνεχιζόμενη πολιτική και στρατιωτική προσαρμογή μας, ενισχύει την ικανότητά μας να επιτύχουμε τα τρία βασικά καθήκοντα και συμβάλλει να ενισχύσει την ετοιμότητα της Συμμαχίας μας για το μέλλον.»
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ καλούν τον Γ.Γ., Γενς Στόλτενμπεργκ να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση του «Στρατηγικού Δόγματος» της Συμμαχίας, με στόχο μια συμφωνία στην επόμενη Σύνοδο Κορυφή
Κλιματική αλλαγή και σχέση με ΕΕ
Για πρώτη φορά γίνεται αναφορά στην κλιματική αλλαγή ως «πολλαπλασιαστής απειλών που επηρεάζει την ασφάλεια της Συμμαχίας». Οι Σύμμαχοι συμφωνούν να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από στρατιωτικές δραστηριότητες και εγκαταστάσεις. «Καλούμε τον Γενικό Γραμματέα να διατυπώσει έναν ρεαλιστικό, φιλόδοξο και συγκεκριμένο στόχο για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τις πολιτικές και στρατιωτικές δομές και εγκαταστάσεις του ΝΑΤΟ και θα αξιολογήσει τη σκοπιμότητα επίτευξης καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050».
Τα συμεράσματα επισημαίνουν επίσης ότι η συνεργασία ΝΑΤΟ - ΕΕ έχει «απτά αποτελέσματα» στην αντιμετώπιση υβριδικών απειλών και κυβερνοαπειλών. «Ο πολιτικός διάλογος μεταξύ ΝΑΤΟ και ΕΕ παραμένει απαραίτητος για την προώθηση αυτής της συνεργασίας».. «Οι συνεχιζόμενες ξεχωριστές στρατηγικές διαδικασίες εντός του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία να εντείνουμε περαιτέρω τις διαβουλεύσεις και τη συνεργασία μας για να ενισχύσουμε την ασφάλεια των πολιτών μας και να προωθήσουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα στον ευρωατλαντικό χώρο και πέραν αυτού, επιβεβαιώνοντας ταυτόχρονα ότι το ΝΑΤΟ παραμένει το διατλαντικό πλαίσιο για ισχυρή συλλογική άμυνα και το ουσιαστικό φόρουμ για διαβουλεύσεις και αποφάσεις ασφαλείας μεταξύ των Συμμάχων».