Νέο είδος κυττάρου υπάρχει μόνο στον ανθρώπινο εγκέφαλο

Οι νευρώνες «Τριαντάφυλλο» δεν έχουν εντοπιστεί στα τρωκτικά και ενδεχομένως να εμπλέκονται σε πολύ λεπτού επιπέδου έλεγχο μεταξύ περιοχών του ανθρώπινου εγκεφάλου

Ερευνητές ανακάλυψαν ένα νέο είδος εγκεφαλικού κυττάρου που απαντάται μόνον στον ανθρώπινο εγκέφαλο και όχι στα τρωκτικά και άλλα ζωικά μοντέλα που συνήθως μελετούν οι επιστήμονες.

Η ανακάλυψη αυτή ενδεχομένως να απαντά στο προαιώνιο ερώτημα: τι διαφοροποιεί τον άνθρωπο από τα άλλα έμβια όντα;

«Ουσιαστικά δεν γνωρίζουμε τι κάνει τον ανθρώπινο εγκέφαλο τόσο ανώτερο. Μελετώντας διαφορές σε επίπεδο κυττάρων και κυκλωμάτων, σαφώς είναι μια καλή αρχή», εξηγεί ο Εντ Λέιν, ερευνητής στο Ινστιτούτο Επιστήμης του Εγκεφάλου Allen, που μαζί με τους συνεργάτες του έκανε τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο Nature Neuroscience.

Ο Δρ Λέιν μαζί με τους Γκαμπορ Ταμας από το Πανεπιστήμιο του Szeged στην Ουγγαρία και τον διδακτορικό φοιτητή Εζτερ Μπολντογκ, ονόμασαν το νέο είδος εγκεφαλικών κυττάρων, νευρώνες «Τριαντάφυλλο», λόγω της πυκνής δέσμης που σχηματίζει κάθε άξονας του εγκεφαλικού κυττάρου γύρω από το κέντρο του κυττάρου, δίνοντας έτσι την εικόνα ενός τριαντάφυλλου αφού έχουν πέσει τα πέταλά του.

Τα νεοανακαλυφθέντα κύτταρα ανήκουν σε μια κατηγορία νευρώνων που είναι γνωστοί ως ανασταλτικοί νευρώνες, οι οποίοι ανακόπτουν τη δραστηριότητα άλλων νευρώνων στον εγκέφαλο.

Προς το παρόν οι ερευνητές δεν έχουν τεκμηριώσει μετά βεβαιότητος ότι τα νέα αυτά εγκεφαλικά κύτταρα υπάρχουν μόνο στους ανθρώπους, αλλά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν στα τρωκτικά, τα καθιστά μοναδικά και τα εντάσσει στη λίστα των εξειδικευμένων νευρώνων που μπορεί να υπάρχουν μόνο στο ανθρώπινο είδος ή μόνο σε εγκεφάλους πρωτευόντων θηλαστικών.

Επίσης, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο τι έργο επιτελούν στον ανθρώπινο εγκέφαλο, αλλά η απουσία τους από τον εγκέφαλο των τρωκτικών αποδεικνύει πόσο δύσκολη είναι η ανάπτυξη ενός μοντέλου μελέτης των ανθρώπινων εγκεφαλικών παθήσεων σε εργαστηριακές συνθήκες.

Ένας από τους άμεσους στόχους των ερευνητών είναι να μελετήσουν τους νέους νευρώνες σε πτωματικούς εγκεφάλου ατόμων με νευροψυχιατρικές διαταραχές, για να δουν αν επηρεάζουν την πορεία των νοσημάτων.

«Πρόκειται, για το πλέον περίπλοκο τμήμα του εγκεφάλου και γενικά θεωρείται ως η πλέον περίπλοκη δομή στη φύση», σημειώνει ο Δρ Λέιν.

Οι νευρώνες «Τριαντάφυλλο» ενεργοποιούν μια μοναδική ομάδα γονιδίων, μια γενετική υπογραφή που δεν παρατηρήθηκε στα εγκεφαλικά κύτταρα ποντικιών που μελέτησαν οι ειδικοί. Οι νευρώνες αυτοί δημιουργούν συνάψεις με ένα άλλο είδος νευρώνα σε άλλο τμήμα του ανθρώπινου φλοιού, τους πυραμιδικούς νευρώνες.

Αυτό που τους καθιστά μοναδικούς είναι ότι προσδένονται μόνο σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του κυτταρικού τους συντρόφου, ένδειξη ότι ενδεχομένως να ελέγχουν τη ροή των πληροφοριών με πολύ εξειδικευμένο τρόπο.

«Αν παρομοιάσουμε όλους τους ανασταλτικούς νευρώνες με τα φρένα του αυτοκινήτου, τότε οι νευρώνες Τριαντάφυλλο επιτρέπουν στο αυτοκίνητο να σταμάτα σε πολύ συγκεκριμένα σημεία, όπως έξω από το μανάβικο για παράδειγμα, και αυτά τα εξειδικευμένα φρένα δεν τα έχουν όλα τα αμάξια, δηλαδή τα ζώα», εξηγεί ο Δρ Ταμας.