Πώς να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα

 Γράφει η Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη

Η σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού έχει ζωτική σημασία για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών ενόψει του κορονοιού αλλά και άλλων αναπνευστικών λοιμώξεων.

Οι συχνές λοιμώξεις και η σοβαρή εξέλιξη κοινών ή ειδικών λοιμώξεων είναι τα πιο κοινά συμπτώματα καταστολής του ανοσοποιητικού συστήματος.

Το αμυντικό σύστημα του ανθρώπου περιλαμβάνει πολλούς μηχανισμούς άμυνας. Χημικές ουσίες που απελευθερώνονται, όπως η ισταμίνη και η βραδυκινίνη έχουν σημαντικές δράσεις στην άμυνα. Τα πυρετογόνα, έχουν ως άμεσο αποτέλεσμα την ρύθμιση της κεντρικής θερμοκρασίας σε υψηλότερα επίπεδα από τον υποθάλαμο και την εμφάνιση πυρετού στα λοιμώδη νοσήματα. Οι κυτοκίνες συντελούν στην ρύθμιση ανοσιακών, αποτοξινωτικών και αιμοποιητικών διεργασιών. Ουσίες, που παράγονται σε κυτταρικό επίπεδο εξουδετερώνουν άχρηστες ουσίες του μεταβολισμού και τοξίνες.

Βασικό ρόλο στην ανοσία έχουν τα ουδετερόφιλα και τα μονοπύρηνα λευκά αιμοσφαίρια του αίματος καθώς και τα μακροφάγα των ιστών. Τα ιστικά μακροφάγα είναι μόνιμα καθηλωμένα κύτταρα στους ιστούς, με ικανότητα φαγοκυττάρωσης των εισβολέων. Ιδιαίτερα πλούσιος σε ιστικά μακροφάγα είναι ο λεμφικός ιστός που εδράζεται στους λεμφαδένες, το σπλήνα, τον θύμο, τις αμυγδαλές, το ήπαρ, το έντερο.

Η ικανότητα του οργανισμού να αναπτύσσει ειδική αναμνηστική ανοσία έναντι ορισμένων παθογόνων αιτίων έχει σημαντικό ρόλο στην ανοσολογική μνήμη, στην οποία οφείλεται η ανοσία που αναπτύσσει ο οργανισμός έναντι παθογόνων μικροοργανισμών μετά τη λοίμωξη. Βασικό ρόλο στην ειδική ανοσία έχουν τα λεμφοκύτταρα του αίματος που παράγουν ειδικά αντισώματα.

Οποιοσδήποτε παράγοντας μειώνει την επάρκεια των μηχανισμών άμυνας προκαλεί αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα. Βασικό σύμπτωμα της μειωμένης ικανότητας του ανοσοποιητικού συστήματος είναι η μειωμένη αντίσταση σε βλαπτικούς παράγοντες, το stress, τις τοξικές ουσίες, τις λοιμώξεις. Ο κυριότερος φυσιολογικός παράγοντας που προκαλεί καταστολή του ανοσοποιητικού στον ενήλικο, είναι η ηλικία. Η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος με την ηλικία οφείλεται σε πολλές ταυτόχρονες παθοφυσιολογικές διαταραχές όπως είναι η βραδεία αντίδραση σε βλαπτικά ερεθίσματα, η μειωμένη λειτουργικότητα αντισωμάτων, η πτώση λεμφοκυττάρων.

Ο κυριότερος παράγοντας της καθημερινότητας που προκαλεί καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος είναι το κάπνισμα.

Ο άκαυστος καπνός περιέχει νικοτίνη, καρκινογόνες ουσίες και τοξίνες, με την καύση όμως οι βλαπτικές ουσίες πολλαπλασιάζονται. Οι τοξικοί αυτοί παράγοντες αλλοιώνουν την τοπική άμυνα του αναπνευστικού επιθηλίου. Η διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος επιδεινώνεται περαιτέρω στον χρόνιο καπνιστή, λόγω αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα και πτώσης του οξυγόνου του αίματος. Μελέτες έχουν αναδείξει επίσης δυσλειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων.

Ο κατάλογος των νοσημάτων που προκαλούν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα είναι μακρύς με χαρακτηριστικούς εκπρόσωπους τη νοσογόνο παχυσαρκία, τον υποσιστισμό, τον διαβήτη, τον αλκοολισμό, τη στεφανιαία νόσο, την κίρρωση του ήπατος, την χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια, τη νεφρική ανεπάρκεια, την λοίμωξη από τον ιό του aids.

Μέτρα πρόληψης:

• Αποφυγή καπνίσματος μεσογειακή διατροφή, καθημερινή πρόσληψη φρέσκων φρούτων λαχανικών, επαρκής ύπνος αποφυγή καθιστικής ζωής
• Άριστη ρύθμιση χρόνιων νοσημάτων με σωστή παθολογική ιατρική αξιολόγηση, χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής αναλόγως νοσημάτων και φυσικής κατάστασης
• Ενισχυτική εφαρμογή εμβολίων προς τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Συστήνεται το εμβόλιο της γρίπης σε ευπαθείς ομάδες που δεν έχουν αντίστοιχες αντενδείξεις. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες το εμβόλιο ιλαράς ερυθράς παρωτίτιδας προσφέρει μικρού βαθμού προστασία έναντι του νέου κορονοϊού. Με δεδομένη την αναζωπύρωση εστιών ιλαράς στην πατρίδα μας οι άνθρωποι που έχουν ένδειξη για εμβολιασμό με MMR καλό είναι να το κάνουν.
• Η βιταμίνη D είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη με ανοσολογική δράση η οποία δυστυχώς υπάρχει σε λίγα τρόφιμα, όπως στη σάρκα λιπαρών ψαριών (π.χ. σολομός, τόνος), στα ιχθυέλαια, στα αυγά το κρέας και τα γαλακτοκομικά ζώων ελεύθερης βοσκής, ορισμένα μανιτάρια. Η βιταμίνη D ωστόσο κατεξοχήν λαμβάνεται από την έκθεση στον ήλιο. Συνιστώνται 15 λεπτά έκθεσης του προσώπου χεριών ποδιών ή ράχης στον ήλιο σε καθημερινή βάση κατά προτίμηση μεταξύ 10 π.μ. και 11.30 μ.μ. για τον εφοδιασμό του σώματος με την βιταμίνη D που χρειάζεται.