ενημέρωση 5:49, 29 March, 2024

JOHN WILLIAMS - Αύγουστος

Κ​​ι έτσι «Ο Στόουνερ» άνοιξε τον δρόμο στον «Αύγουστο», κι ελπίζουμε πως ο «Αύγουστος» θα ανοίξει τον δρόμο στο «Butcher’s crossing» του Αμερικανού πεζογράφου John Williams με την ασυνήθιστη λογοτεχνική πορεία. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 οι αμερικανικές εκδόσεις Vintage επανέκδωσαν τον προ πολλού ξεχασμένο «Στόουνερ» (1965), του γεννημένου στις μεσοδυτικές πολιτείες καθηγητή Λογοτεχνίας John Williams (1922-1994). Παρότι (εξ ημισείας) βραβευμένος με το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ 1973, ο συγγραφέας ουδέποτε είχε γίνει γνωστός πέρα από έναν πολύ στενό κύκλο ομοτέχνων και ένα πολύ περιορισμένο αναγνωστικό κοινό. Οπως μας πληροφορεί ο Βρετανός συγγραφέας Julian Barnes, ώς το 2012 οι πωλήσεις του «Στόουνερ» δεν είχαν ξεπεράσει τις 5.000.

Και ξαφνικά, το 2013, μέσα σε λίγους μήνες εκτινάσσονται στις 150.000 στις ΗΠΑ, στις 200.000 στην Ολλανδία, στις 80.000 στην Ιταλία, το έργο γίνεται μπεστ σέλερ στο Ισραήλ και αρχίζει να απογειώνεται στη Γερμανία. Η ζωή του καθηγητή ήρωά του είναι στενόχωρη, ισοπεδωμένη, αποπνικτική. Δεν στερείται ωστόσο νοήματος καθώς ο Στόουνερ καλλιεργεί τα γράμματα καταβάλλοντας τον ίδιο απέραντο μόχθο που απαιτεί η σκληρή δουλειά του καλλιεργητή της γης από όπου οι γονείς του. Κυριαρχεί η απογοήτευση και η ματαιότητα μαζί, όμως με το ελάχιστο μερίδιο ικανοποίησης που αποφέρει ο αδιάκοπος αγώνας σε κάτι που ο ήρωας πιστεύει. Στην απορία του σημερινού αναγνώστη γιατί το υπέροχο αυτό μυθιστόρημα με τον τραχύ ρεαλισμό έμεινε για πενήντα χρόνια άγνωστο στο ευρύτερο κοινό, το κείμενο του Μπαρνς δίνει ίσως μιαν έμμεση απάντηση: Ούτε στα χρόνια μας ο «Στόουνερ» συνάντησε αμέσως στις ΗΠΑ την ίδια θερμή υποδοχή που είχε στην Ευρώπη.

Ενδεχομένως διότι, θεωρούν μερικοί, κάτι στην ιδιοσυγκρασία του ήρωα δεν ταιριάζει στην αμερικανική ψυχοσύνθεση που θέλει τους πρωταγωνιστές, στις αρχές τουλάχιστον του βίου τους, να είναι αισιόδοξοι ενεργοί μαχητές.

Τα δύο μυθιστορήματα του Williams έφθασαν στο ελληνικό κοινό φέτος από τις εκδόσεις Gutenberg, στις πολύ καλές μεταφράσεις της Αθηνάς Δημητριάδου και της Μαρίας Αγγελίδου. Οπως έχει παρατηρήσει η κριτική, μία από τις ιδιαιτερότητες του συγγραφέα είναι πως τα έργα του διαφέρουν και θεματολογικά και υφολογικά μεταξύ τους. Αν έτσι «Ο Στόουνερ» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πανεπιστημιακό μυθιστόρημα και το «Butcher’s crossing» (1960) γουέστερν, ο «Αύγουστος» (1972) είναι ένα επιστολικό ιστορικό μυθιστόρημα. Η ιστορία του εκτυλίσσεται από το 45 π.Χ. ώς το 55 μ.Χ. περιλαμβάνοντας τους χρόνους μετάβασης της δημοκρατικής Ρώμης στο συγκεντρωτικό πολίτευμα του αυτοκράτορα Αυγούστου. Στους ήρωες περιλαμβάνονται πρόσωπα από το στενό περιβάλλον του αυτοκράτορα ανάμεσα στα οποία ο Βιργίλιος, ο Οράτιος, ο Στράβων, ο Μαικήνας και ο Τίτος Λίβιος. Μέσα από ημερολόγια, επιστολές, απομνημονεύματα, στρατιωτικές διαταγές, αναφορές και πρακτικά της

Συγκλήτου παρακολουθούμε την άνοδο του ασθενικού αλλά φιλόδοξου, σιωπηλού αλλά αποφασιστικού, φαινομενικά ασήμαντου αλλά τελικά ιδιοφυούς 19χρονου θετού γιου του Ιούλιου Καίσαρα – πώς μετά τη δολοφονία του πατρός του το 44 π.Χ., θα κερδίσει σταδιακά την εξουσία κάμπτοντας τις αντιστάσεις ποικιλώνυμων εχθρών και θέτοντας τις βάσεις της μακροχρόνιας pax Romana.

Μία από τις πολυάριθμες αρετές του έργου είναι ότι χωρίς κανένα ιστορικό διάγραμμα από εκείνα που συνήθως πληροφορούν τον αναγνώστη ποιος είναι ποιος, πότε και τι έκανε, σε πολύ λίγες σελίδες αποκτούμε τεράστια εξοικείωση με δεκάδες πρόσωπα και γεγονότα της ρωμαϊκής ιστορίας. Και δεύτερη αξιομνημόνευτη αρετή του υποβλητικού μυθιστορήματος αποτελεί πως λαμβάνουμε μια εξαιρετικά ζωντανή εικόνα του δαιμόνιου Αυγούστου μόνο μέσα από έμμεσες περιγραφές και χωρίς ποτέ να ακούμε ευθέως τη φωνή του.

Πηγή: Καθημερινή

Τελευταία τροποποίηση στιςΤρίτη, 31 Ιουλίου 2018 12:06

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.