ΗΠΑ - Χρέος δίχως όρια

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς σοφός για να σκεφτεί ότι μια χρεοκοπία της αμερικανικής οικονομίας θα μπορούσε να έχει ολέθριες συνέπειες για ολόκληρο τον πλανήτη. Προκαλεί ωστόσο αίσθηση σε έναν αδαή το γεγονός ότι η χώρα που θα επιθυμούσε να είναι η μοναδική υπερδύναμη στον κόσμο και που το νόμισμά της εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία αναφοράς για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα αντιμετωπίζει πλέον σοβαρά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αυτό δεν μπορεί παρά να σημαίνει ότι κάτι πρέπει να έχει πάει πολύ στραβά. Γιατί το αφήγημα ήταν έως τώρα ότι οι κρίσεις χρέους απειλούν μόνο τους «ανέμελους» του παγκόσμιου Νότου.

Αυτές τις μέρες το ενδεχόμενο αυτό εμφανίζεται όλο και πιο πιθανό εξαιτίας της πολιτικής κόντρας των δύο μεγάλων πολιτικών παρατάξεων στις ΗΠΑ, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι εξακολουθούν ακόμα να αρνούνται να συμφωνήσουν στην αύξηση του ανώτατου ορίου του δημόσιου χρέους, όπως ζητά ο Πρόεδρος Μπάιντεν. Το ανώτατο όριο χρέους είναι ένα νομοθετικό όριο για το ποσό που μπορεί να αναληφθεί από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, περιορίζοντας έτσι το ύψος των χρημάτων που μπορεί να πληρώσει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δανειζόμενη για να αποπληρώσει προηγούμενα δάνεια.

Συνεπώς, δεν είναι παράλογο που ο Πρόεδρος Μπάιντεν καταβάλλει απεγνωσμένες προσπάθειες για να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη αναζητώντας συμβιβασμό με το απέναντι στρατόπεδο και η πολιτική αντιπαράθεση έχει χτυπήσει κόκκινο, αφού πολλοί κατηγορούν πλέον τους Ρεπουμπλικάνους πως βάζουν την κομματική σκοπιμότητα πάνω από το συμφέρον της χώρας. Στα μέσα της περασμένης εβδομάδας, σε δραματικούς τόνους η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν, η οποία θα πρέπει να έχει χάσει τον ύπνο της πλέον, προειδοποίησε ότι «αν το Κογκρέσο (σ.σ.: η Γερουσία που ελέγχουν οι Δημοκρατικοί και η Βουλή των Αντιπροσώπων που ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι) δεν ενεργήσουν ταχέως, μοιάζει σχεδόν σίγουρο ότι δεν θα μπορέσουμε να πάμε πολύ πιο πέρα από τις αρχές του Ιουνίου».

Κάποιοι υπολογίζουν χρονικά το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας μεταξύ 6 και 9 Ιουνίου. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν κάποια χρονικά περιθώρια ακόμα και λογικά οι υπόγειες ή φανερές διεργασίες θα συνεχιστούν μέχρι την τελευταία στιγμή. Θεωρητικά κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν θα ήθελε να προκληθεί με ευθύνη των ΗΠΑ ένα ντόμινο αρνητικών εξελίξεων παγκοσμίως την ώρα που η χώρα ετοιμάζεται για τις επόμενες προεδρικές εκλογές.

Ακόμα κι αν τελικά υπάρξει η πολυπόθητη νομοθετική ρύθμιση και το όριο του χρέους ανέβει, παραμένει το ερώτημα σχετικά με το πόσο σταθερή είναι μια παγκόσμια οικονομία που βασίζεται στην υπερχρέωση όχι μόνο των φτωχών χωρών του «παγκόσμιου Νότου», αλλά και των ισχυρότερων και πλουσιότερων κρατών του πλανήτη.

Σκεφτείτε την εξής κατάσταση. Διαθέτετε μια πιστωτική κάρτα με όριο 5.000 ευρώ. Στις 29 Μαΐου βλέπετε ότι έχετε ήδη φτάσει να χρωστάτε 4.990 και γνωρίζετε ότι την 1η Ιουνίου θα πρέπει να πληρωθούν αυτόματα κάποιες πάγιες υποχρεώσεις σας (ενοίκιο, λογαριασμοί ενέργειας, ασφάλιστρα κ.λπ.). Είναι προφανές ότι αυτό δεν θα συμβεί. Η κάρτα θα χτυπήσει κόκκινο, η τράπεζα θα σας αρχίσει τα τηλέφωνα, όπως και ο ενοικιαστής του σπιτιού που μένετε, μπορεί να σας κόψουν και το τηλέφωνο ή το ρεύμα, ενώ τα όποια μελλοντικά έσοδά σας θα είναι δεσμευμένα.

Υπάρχει βέβαια και η άλλη λύση. Το βράδυ της 31ης Μαΐου η τράπεζα ανεβάζει το όριό σας στις 8.000. Την επόμενη μέρα όλα πληρώνονται κανονικά κι εσείς δεν θεωρείστε πτωχευμένος. Αλλά η οικονομική σας κατάσταση δεν έχει αλλάξει. Μάλλον χειρότερη έχει γίνει. Και η επόμενη πρωτομηνιά θα έρθει χωρίς καμιά αμφιβολία…

Κάτι ανάλογο ισχύει με την παγκόσμια οικονομία. Τα ποσά του παγκόσμιου χρέους έχουν εκτοξευθεί σε δυσθεώρητα ύψη. Το σύστημα συνεχίζει να κινείται χάρη σε λόγους «εμπιστοσύνης» προς αυτό και προς συγκεκριμένες χώρες και θεσμούς. Το ερώτημα είναι αν κάτι τέτοιο μπορεί πράγματι να συνεχιστεί στο διηνεκές ή αν κάποια δυσλειτουργία, ένα σπασμένο γρανάζι, προκαλέσει το επόμενο παγκόσμιο κραχ. Που δεν θα μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια απόφαση νομοθετικού περιεχομένου…

Πηγή: Αυγή