Συνήθη νοσήματα που είναι δύσκολο να διαγνωστούν στα αρχικά στάδια

  Γράφει η Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη

Συνήθη νοσήματα που συνδέονται με υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα, δεν παρουσιάζουν συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Έτσι ο ασθενής πάσχει χωρίς να το γνωρίζει με αποτέλεσμα, το υποκείμενο νόσημα να προκαλεί συχνά μη αντιστρεπτές βλάβες στον οργανισμό του πάσχοντος, επιτιθέμενο σιωπηλώς στα αρχικά στάδια σε ένα ή περισσότερα ζωτικά όργανα. Κοινά νοσήματα που είναι δύσκολο να διαγνωστούν στα αρχικά στάδια λόγω απουσίας συμπτωμάτων, η οποία δημιουργεί εφησυχασμό στον πάσχοντα είναι:

• Η υψηλή χοληστερόλη

Η χοληστερόλη ή χοληστερίνη, όπως είναι ευρέως γνωστή, είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών. Εκτός όμως από την εξωγενή οδό απορρόφησης της χοληστερόλης των τροφών, η χοληστερόλη συντίθεται και στον οργανισμό. Το τμήμα της χοληστερόλης που συνδέεται με την LDL, είναι εκείνο που όταν ευρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, προκαλεί δυσλειτουργία του ενδοθηλίου και αθηρωμάτωση. Η αυξημένη χοληστερόλη μπορεί στο υπερχοληστερολαιμικό άτομο να οφείλεται σε αυξημένη διατροφική πρόσληψη αυξημένων ποσοτήτων χοληστερόλης, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων πρόκειται για αυξημένη ενδογενή παραγωγή χοληστερόλης λόγω αυξημένης πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών οξέων ή υδρογονομένων trans φυτικών λιπαρών οξέων, δυσμενούς κληρονομικότητας, παχυσαρκίας, διαβήτη, φαρμάκων, μεταβολικού συνδρόμου, ορμονικών διαταραχών, παθήσεων ήπατος. Η υψηλή χοληστερόλη δεν έχει συμπτώματα επί μακρόν, εμφανίζεται συχνά σε νεαρές ηλικίες και το πρώτο σύμπτωμα παρουσιάζεται όταν έχει ήδη προκαλέσει βλάβες, σε πολλές περιπτώσεις ως εγκεφαλικό ή στεφανιαίο καρδιακό επεισόδιο. Παρά το γεγονός ότι η υψηλή χοληστερόλη εντοπίζεται με απλή εξέταση αίματος, ανιχνεύεται καθυστερημένα διότι ο νέος δεν έχει συμπτώματα, ώστε να πραγματοποιήσει εργαστηριακό έλεγχο.

• Ο διαβήτης

Ο διαβήτης είναι χρόνια νόσος που χαρακτηρίζεται από ανώμαλο μεταβολισμό σακχάρου λιπών και πρωτεϊνών. Αυτή η υφιστάμενη γενικευμένη διαταραχή του μεταβολισμού είναι συχνά χωρίς συμπτώματα επί μακρόν με αποτέλεσμα όταν εμφανιστούν τα συμπτώματα της πολυουρίας πολυδιψίας συχνών λοιμώξεων αγγειακών βλαβών, νεφρικών καρδιακών εγκεφαλικών προβλημάτων, η νόσος να είναι ήδη προχωρημένη. Παρά το γεγονός ότι απλές μετρήσεις σακχάρου αίματος είναι αρκετές για την διάγνωση, οι εργαστηριακοί ΄προληπτικοί έλεγχοι συχνά αμελούνται από αρκετούς πολίτες.

• Η υπέρταση

To πρόβλημα της αύξησης της αρτηριακής πίεσης συχνά παραγνωρίζεται από τους πάσχοντες λόγω της έλλειψης συμπτωμάτων επί μακρόν. Η υπέρταση ωστόσο ακόμη και εάν δεν εμφανίζει συμπτώματα προκαλεί σταδιακά βλάβες σε όλα τα ζωτικά όργανα (π.χ. εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική πάθηση, απόφραξη καρδιακής αρτηρίας, στυτική δυσλειτουργία). Παρά το γεγονός ότι οι μετρήσεις της πίεσης στα φαρμακεία και τα πιεσόμετρα είναι δημοφιλή στους ηλικιωμένους, συχνά η έναρξη της υπέρτασης γίνεται σε ηλικίες 35-55 ετών, στις οποίες οι μετρήσεις ρουτίνας της αρτηριακής πίεσης είναι πολλές φορές ανύπαρκτες.

Το κακόηθες κύτταρο αναπτύσσει βλάβες που το εφοδιάζουν με εξαιρετικές ικανότητες όπως είναι η ικανότητα να πολλαπλασιάζεται άμετρα και να δημιουργεί νέα αιμοφόρα αγγεία σε απομακρυσμένες θέσεις. Παρά την ανάπτυξη σημαντικών βλαβών πολλές φορές η καρκινογένεση γίνεται σιωπηλά ενώ οι αλλοιώσεις που προηγούνται ανιχνεύονται με την μορφή τοπικού αδενώματος, δυσπλασίας, προκαρκινικής βλάβης. Για τα περισσότερα είδη καρκίνου η αποτελεσματική θεραπεία έχει άμεση σχέση με το στάδιο της νόσου την στιγμή της διάγνωσης ή την αντιμετώπιση της βλάβης του κυττάρου σε προκαρκινικό στάδιο με προληπτικούς ελέγχους που συχνά δεν γίνονται (π.χ. μαστογραφία, κολονοσκόπηση).

• Η στεφανιαία νόσος

Οι στεφανιαίες αρτηρίες είναι οι αρτηρίες της καρδιάς που την τροφοδοτούν με τα απαραίτητα συστατικά για τη λειτουργία της. Ο όρος «στεφανιαία νόσος» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη στένωση αυτών των αρτηριών, η οποία προκαλείται από τη συσσώρευση αθηρωματικού υλικού στον αυλό τους. Η διαδικασία της αθηρωμάτωσης δεν προκαλεί συμπτώματα. Οι παράγοντες κινδύνου που ευνοούν την ανάπτυξη αθηρωμάτωσης, όπως είναι το κάπνισμα, ο διαβήτης, η υψηλή χοληστερόλη, η υψηλή αρτηριακή πίεση, επίσης δεν έχουν εμφανή συμπτώματα, κατά την διάρκεια της πρόκλησης βλαβών στο αγγειακό ενδοθήλιο. Η ανυπαρξία συμπτωμάτων είναι ιδιαιτέρως συχνή σε διαβητικούς ασθενείς.