Γράφει η Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη

Το κάψιμο ή καύσος στην περιοχή των άκρων είναι συχνό παθολογικό πρόβλημα που εντοπίζεται στο ένα ή στα δύο άκρα, είναι τοπικό ή επεκτείνεται, εμφανίζεται οξέως ή έχει χρόνιο χαρακτήρα. Η σωστή λειτουργία του δέρματος των κάτω άκρων, των παρακείμενων και υποκείμενων ιστών (π.χ. των αρθρώσεων, των νεύρων, των μυών), του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τα ερεθίσματα είναι απαραίτητη για να υπάρξει φυσιολογική αίσθηση. Παρά το γεγονός ότι παροδικά συμπτώματα, μπορεί να εμφανιστούν σε φυσιολογικά άτομα μετά από έκθεση σε πολύ έντονο ψύχος, μετά από χρήση στενών ρούχων και υποδημάτων, μετά από ορθοστασία επίπονη άσκηση ή λόγω άγχους, παθολογικά νοσήματα και τοξικοί παράγοντες πρέπει να αποκλειστούν. Νοσήματα που μπορεί να υποκρύπτονται είναι (αναφέρονται ενδεικτικά):

Η στεφανιαία νόσος

Οι διαταραχές του θυρεοειδούς

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα

Το εξελισσόμενο εγκεφαλικό επεισόδιο

Ο διαβήτης

 Η τοξική επίδραση τοξινών και φαρμάκων (π.χ. χρήση κοκαΐνης χημειοθεραπεία)

 Η αβιταμίνωση.

 Λοιμώδη νοσήματα όπως η μπορελίωση. 

Διαταραχές της κυκλοφορίας των άκρων     

Η σωστή παθολογική εξέταση είναι απαραίτητη όταν το σύμπτωμα είναι έντονο, επιμένει ή υποτροπιάζει. Εάν το σύμπτωμα είναι πρωτοεμφανιζόμενο η ιατρική εξέταση δεν πρέπει να αναβάλλεται.

Επείγουσα ιατρική παθολογική εξέταση (εντός ημιώρου) από την εμφάνιση του συμπτώματος απαιτείται όταν υπάρχει υψηλή πιθανότητα για εξελισσόμενο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή όταν υπάρχει υψηλή πιθανότητα για οξεία αγγειακή απόφραξη ή καρδιακό επεισόδιο.

ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

Στο καρδιακό στεφανιαίο επεισόδιο υπάρχει οξεία απόφραξη αρτηρίας που αι ματώνει την καρδιά. Οι αιμωδίες των άκρων εμφανίζονται σε μη τυπικές εκδηλώσεις της νόσου.  Όταν το σύμπτωμα συνοδεύεται από έντονη εφίδρωση ή πόνο ή σφίξιμο στήθους ή εμφανίζεται σε ασθενή με σημαντικούς παράγοντες κινδύνου (π.χ. κάπνισμα, υψηλή χοληστερίνη, παχυσαρκία, δυσμενής κληρονομικότητα, διαβήτης) η ιατρική εξέταση δεν πρέπει να αναβάλλεται. 

ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΕΝΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

 Κατά την διάρκεια του εξελισσόμενου εγκεφαλικού επεισοδίου αναπτύσσεται διαταραχή στην αιμάτωση του εγκεφάλου με αποτέλεσμα την ανάπτυξη νευρολογικού ελλείμματος. Συμπτώματα όπως παράλυση ή κάψιμο στο χέρι ή πόδι μπορεί να εμφανιστεί όταν το νευρολογικό έλλειμμα αφορά την περιοχή του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τα ερεθίσματα από τα αντίστοιχα άκρα. Η αμερικανική ένωση εγκεφαλικών επεισοδίων έχει προτείνει αδρό οδηγό δοκιμασιών για το ευρύ κοινό και τον πολίτη που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη ακροστιχίδα. Παρά τις ατέλειες της δοκιμασίας (δεν περιλαμβάνονται ορισμένα συμπτώματα), εάν μία ή περισσότερες από τις δοκιμασίες είναι θετική, η ιατρική παρέμβαση πρέπει να γίνει εντός ημιώρου από την έναρξη των συμπτωμάτων. Οι δοκιμασίες πρέπει να γίνονται οπωσδήποτε από τους συνοδούς διότι ο πάσχων από εξελισσόμενο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο πάσχει συχνά από νοσοαγνωσία υποβαθμίζοντας το πρόβλημά του. Έτσι εάν το καύσος στα χέρια ή πόδια πρωτοεμφανίζεται οξέως ο πολίτης πρέπει να μη λησμονεί την ακροστιχίδα fast (f face a arm, s speech, t time).

Επί πρωτοεμφανιζόμενου καύσους

1.   Face-Πρόσωπο: Ζητήστε από τον πάσχοντα να χαμογελάσει 

2.   Αrm-Χέρι: Ζητήστε από τον πάσχοντα να ανυψώσει χέρια και πόδια 

3.  Speech-Λόγος: Ζητήστε από τον πάσχοντα να πει μια απλή φράση 

4.  Time-Είναι η κατάλληλη στιγμή: Εάν μία ή περισσότερες από τις παραπάνω δοκιμασίες είναι θετικές (ο πάσχω δυσκολεύεται να τις επιτελέσει) είναι η κατάλληλη στιγμή να ζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια

Η δοκιμασία ανύψωσης των άκρων γίνεται ως εξής:

Λέτε στον πάσχοντα να κρατήσει τα χέρια σε θέση πρότασης και στο ίδιο ύψος επί τέσσερα λεπτά. Στη συνέχεια το με τον πάσχοντα ξαπλωμένο του λέτε να υψώσει και να κρατήσει τα πόδια σε θέση δέκα εκατοστών από το έδαφος επί τέσσερα λεπτά. Εάν το ένα χέρι ή πόδι δεν μπορεί να κρατηθεί στο ύψος που έχει τοποθετηθεί και πέφτει η δοκιμασία είναι θετική και υπάρχει ένδειξη ταχείας ιατρικής παρέμβασης. 

ΟΞΕΙΑ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΦΡΑΞΗ 

Στην οξεία αγγειακή απόφραξη στο αγγείο που αιματώνει το αντίστοιχο άκρο αναπτύσσεται οξέως, απόφραξη. Η κατάσταση είναι δύσκολο να διαλάθει της προσοχής του ασθενούς διότι εκτός από καύσος συχνά εμφανίζεται τοπικό πρήξιμο, ερυθρότητα ή έντονος πόνος.

Η θεραπεία πρέπει να είναι άμεση για να μη μετακινηθεί ο θρόμβος σε ζωτικά όργανα, αναπτυχθεί φλεγμονή ή νέκρωση, κατάσταση που επιβάλλει τον άμεσο ακρωτηριασμό του άκρου.