Εγκεφαλικά επεισόδια - Νέες συστάσεις πρόληψης στις ΗΠΑ
Διατροφή, άσκηση και νέα φάρμακα για την παχυσαρκία μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο για εγκεφαλικά επεισόδια.
Στη πλειονότητά τους, τα εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να προληφθούν, σύμφωνα με νέες συστάσεις που εκδόθηκαν στις ΗΠΑ για να βοηθήσουν γιατρούς και άτομα υψηλού κινδύνου.
Τα εγκεφαλικά ήταν τέταρτη μεγαλύτερη αιτία θανάτου στις ΗΠΑ το 2023, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, και περισσότεροι από μισό εκατομμύριο Αμερικανοί νοσηλεύονται λόγω εγκεφαλικού κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με τις νέες συστάσεις, έως και το 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων ενδέχεται να μπορεί να προληφθεί με καλύτερη διατροφή, άσκηση και αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου.
Οι συστάσεις πρόληψης, οι πρώτες που εκδίδει εδώ και δέκα χρόνια η Αμερικανική Ένωση Εγκεφαλικού Επεισοδίου, βασίστηκαν σε νέα δεδομένα για το ποιοι άνθρωποι θα υποστούν εγκεφαλικό και για ποιο λόγο, καθώς και πληροφορίες για νέα φάρμακα που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο.
Τα καλά νέα, επισημαίνει το Associated Press, είναι ότι ο καλύτερος τρόπος να μειώσετε τον κίνδυνο εγκεφαλικού είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος για να προλάβετε μια γκάμα άλλων παθήσεων: ακολουθήστε υγιεινή διατροφή, κινηθείτε και μην καπνίζετε.
Τα κακά νέα είναι ότι πολύς κόσμος δυσκολεύεται να υιοθετήσει αυτές τις συνήθειες.
Ο δρ Σον Ντιουκ, γιατρός που ειδικεύεται στα εγκεφαλικά στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Μισισίπι, θεωρεί ότι οι κοινωνικές συνθήκες είναι αυτές που οδηγούν τον κόσμο στην καθιστική ζωή και την διατροφή με φθηνότερα τρόφιμα χαμηλότερης αξίας.
«Ο κόσμος μας στέκεται εναντίον μας» είπε.
Τι πρέπει να γνωρίζετε για το εγκεφαλικό και τις νέες κατευθυντήριες γραμμές:
Τι είναι το εγκεφαλικό;
Είναι αυτό που συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο αποφραγεί (ισχαιμικό εγκεφαλικό) ή σπάσει (αιμορραγικό περιστατικό).
Και στις δύο περιπτώσεις η περιοχή του εγκεφάλου που επηρεάζεται στερείται το οξυγόνο με αποτέλεσμα την απονέκρωση των νευρώνων.
Στις συνέπειες περιλαμβάνεται η παράλυση, οι δυσκολίες στην ομιλία και τη βάδιση, η αλλαγή του χαρακτήρα, ακόμα και ο θάνατος του ασθενή.
Ο ρόλος της μεσογειακής διατροφής
Η σωστή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο αρκετών παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού, όπως η υψηλή χοληστερόλη, το υψηλό σάκχαρο και η παχυσαρκία.
Η Αμερικανική Ένωση Εγκεφαλικού Επεισοδίου, η οποία υπάγεται στην Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας, προτείνει τρόφιμα της μεσογειακής διατροφής, η οποία είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και ελαιόλαδο, τροφές που κρατούν χαμηλά τα επίπεδα χοληστερόλης.
Συνιστά μείωση της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και άλλων τροφίμων με κορεσμένα λίπη.
Οι ανάγκες σε πρωτεΐνη μπορούν να καλυφθούν από όσπρια, ξηρούς καρπούς και άλλους σπόρους, πουλερικά, ψάρια και θαλασσινά.
Περιορίστε επίσης τα άκρως επεξεργασμένα τρόφιμα και τα ποτά με πρόσθετα σάκχαρα. Αυτό μπορεί να περιορίσει και την πρόσληψη θερμίδων ώστε το βάρος σας να κρατηθεί υπό έλεγχο.
Η μεσογειακή διατροφή είναι φτωχή σε κορεσμένα λίπη (Wikimedia Commons)
Άσκηση
Ένα γρήγορο περπάτημα για τουλάχιστον 10 λεπτά την ημέρα μπορεί να μειώσει «δραστικά» τον κίνδυνο, είπε η δρ Σέριλ Μπούσνελ, νευρολόγος του Πανεπιστημίου «Γουέικ Φόρεστ» και μέλος της συντακτικής ομάδας των νέων συστάσεων.
Η συστηματική φυσική άσκηση, εξήγησε, βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, έναν μείζονα παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό.
Η Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας συνιστά τουλάχιστον 50 λεπτά μέτριας αερόβιας άσκησης, ή 75 λεπτά έντονης άσκησης –ή κάποιον συνδυασμό- ανά εβδομάδα.
Το πώς θα το κάνετε δεν έχει μεγάλη σημασία, λένε οι ειδικοί: μπορείτε να πάτε στο γυμναστήριο, να κάνετε περιπάτους ή να χρησιμοποιήσετε διάδρομο και μηχανήματα στεπ στο σπίτι.
Νέα φάρμακα για την παχυσαρκία
Η σωστή διατροφή και η άσκηση βοηθούν στον έλεγχο του σωματικού βάρους, έναν μείζονα παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό.
Ωστόσο μια νέα κατηγορία φαρμάκων, οι αγωνιστές GLP-1, με πιο γνωστό το ενέσιμο φάρμακο σεμαγλουτίδη, προσφέρουν μεγάλη απώλεια βάρους χωρίς κόπο και με ήπιες παρενέργειες.
Οι γιατροί καλούνται τώρα να εξετάζουν τη συνταγογράφηση αγωνιστών GLP-1 σε άτομα με παχυσαρκία ή διαβήτη.
Οι άνθρωποι που λαμβάνουν τέτοια φάρμακα θα πρέπει επίσης να τρέφονται σωστά και να ασκούνται, τόνισε ο δρ Φάντι Ναχάμπ, ειδικός του Πανεπιστημίου «Έμορι» στην Ατλάντα.
Η τακτική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο εφκεφαλικού και πολλών ακόμα παθήσεων
Αναγνώριση ατόμων υψηλού κινδύνου
Οι νέα κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν για πρώτη φορά στους γιατρούς να ελέγχουν τους ασθενείς για μη ιατρικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο, όπως η οικονομική σταθερότητα, η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, οι διακρίσεις και ο ρατσισμός.
Για παράδειγμα, ο κίνδυνος να υποστεί κανείς το πρώτο του εγκεφαλικό επεισόδιο είναι διπλάσιος για τους μαύρους στις ΗΠΑ σε σχέση με τους λευκούς, σύμφωνα με δεδομένα των CDC.
«Αν κανείς δεν έχει ασφάλεια ή δεν μπορούν να πάνε στον γιατρό λόγω προβλημάτων στις μετακινήσεις, ή αν δεν μπορούν να λείψουν από τη δουλειά … όλοι αυτοί είναι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη δυνατότητα πρόληψης του εγκεφαλικού» δήλωσε η Μπούσνελ, η νευρολόγος του Πανεπιστημίου «Γουέικ Φόρεστ».
Ακόμα, οι γιατροί καλούνται να ελέγχουν για παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού στις γυναίκες, όπως η υπέρταση στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή στις αρχές της εμμηνόπαυσης.
Πώς θα καταλάβω ότι παθαίνω εγκεφαλικό και τι να κάνω
Τρία από τα συχνότερα συμπτώματα είναι η αδυναμία στους μυς του προσώπου και των χεριών και η δυσκολία στην ομιλία.
Η γρήγορη αντιμετώπιση έχει ζωτική σημασία, καθώς οι βλάβες στον εγκέφαλο μπορούν να περιοριστούν με έγκαιρη παρέμβαση.
Αν πιστεύετε ότι εσείς ή κάποιο κοντινό σας πρόσωπο παθαίνει εγκεφαλικό, καλέστε το 166 αμέσως.