«Καλοκαίρι με τη Μόνικα» του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Με τον τίτλο «Θερινό Σινεμά» συνεχίζουμε έναν κύκλο παρουσιάσεων, χαρακτηριστικών, αγαπημένων μα κυρίως "δροσερών" ταινιών, οι οποίες ύμνησαν τον ήλιο, τη θάλασσα, την παραλία κι εν τέλει το ίδιο καλοκαίρι. Ταινίες που έχουν σημειώσει τη δική τους μοναδική ιστορία και πορεία, συντροφεύοντας μας σε κάποια θερινή προβολή παρέα με φίλους. Το ταξίδι μας ξεκίνησε έχοντας στη θέση του καπετάνιου τον Ρόμαν Πολάνσκι και παρέα μας το κλασσικό φιλμ«Μαχαίρι στο Νερό» (Knife in the Water) του 1962. Αυτή φορά τη σκυτάλη παίρνει ο σπουδαίος Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και το «Καλοκαίρι με τη Μόνικα» (Summer with Monika / Sommaren med Monika) του 1953.

Ο Χάρι (Λαρς Έκμποργκ - Lars Ekborg) και η Μόνικα (Χάριετ Άντερσον - Harriet Andersson) γνωρίζονται σ' ένα μπαρ και πηγαίνουν μαζί στον κινηματογράφο. Εκείνη ονειρεύεται να αποδράσει από τη μιζέρια του σπιτιού της και τον μόνιμα μεθυσμένο πατέρα της.

Ο Χάρι από τη μεριά του θα ήθελε να την καλέσει στο διαμέρισμά του, αλλά επειδή φοβάται την αυταρχική θεία του προτιμά να φύγουν με τη βάρκα του. Η αρχική ευφορία που τους δίνει η προσωρινή φυγή από την καθημερινότητα και τα προβλήματά της, σιγά-σιγά αρχίζει να μετατρέπεται σε εφιάλτη από την έλλειψη χρημάτων, αλλά και την παράλληλη έλευση ενός αντίζηλου.

Τελικά οι δύο νέοι, ο Χάρι και η Μόνικα, θα παντρευτούν. Καρπός του έρωτας τους θα είναι ένα παιδί, αλλά η Μόνικα δε θα αντέξει τη συμβατική οικογενειακή ζωή και μοιραία θα εγκαταλείψει τον Χάρι...

Μια ιδιαίτερη ταινία το «Καλοκαίρι με τη Μόνικα» (Summer with Monika / Sommaren med Monika - 1953), αναδύεται μέσα από την πλούσια φιλμογραφία του πολυτάλαντου και σπουδαίου σκηνοθέτη, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Μία δημιουργία όπου μαζί με την βραβευμένη στις Κάννες το 1955 ταινία «Χαμόγελα Καλοκαιρινής Νύχτας» θεωρούνται ως οι ταινίες που έμελλε να κάνουν τον Σουηδό σκηνοθέτη γνωστό και πέρα από τα σύνορα της πατρίδας του.

Ως γνωστόν ο Μπέργκμαν είχε μία συγκεκριμένη ομάδα αγαπημένων ηθοποιών τους οποίους και αρεσκόταν να χρησιμοποιεί ποικιλοτρόπως στις δημιουργίες του. Στην δημιουργική αυτή ομάδα συγκαταλέγεται και η πρωταγωνίστρια μας, η υπέροχη Χάριετ Άντερσον, που στο «Καλοκαίρι με τη Μόνικα» μας χαρίζει ίσως την καλύτερη ερμηνεία της καριέρας της.

Μία ταινία που στην εποχή της επικρίθηκε δριμύτατα - στις Ηνωμένες Πολιτείες κυκλοφόρησε με τον τίτλο: Monika, the Story of a Bad Girl - για την τολμηρότητα των σκηνών της. Υπέροχες σεκάνς, από έναν πραγματικό δεξιοτέχνη της κάμερας όπως ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, όπου εδώ μεταξύ άλλων μας χαρίζει κι ένα πλάνο ανθολογίας που άφησε εποχή, αυτό όπου η Χάριετ Άντερσον, κλείνει το μάτι στους θεατές κοιτώντας κατάματα την κάμερα...

Ο Μπέργκμαν συμπλέοντας και με τους υπόλοιπους νεωτεριστές σκηνοθέτες της εποχής του, αμφισβήτησε το κυρίαρχο μοντέλο αφήγησης του κλασσικού κινηματογράφου και άνοιξε τον δρόμο στο μοντέρνο σινεμά. Κληρονόμος της σκανδιναβικής κινηματογραφικής παράδοσης (Στίλλερ, Σγιόστρομ, Ντράγιερ) και βαθιά επηρεασμένος από την σκέψη των Κίρκεγκωρ, Μπερντιάεφ, τον υπαρξισμό και τις ψυχαναλυτικές θεωρίες των Φρόυντ και Γιούνγκ, ο Μπέργκμαν έδωσε βάρος όχι τόσο στην κοινωνία ή στην ιστορία, όσο στο ίδιο το άτομο. Ίσως γι' αυτό τα πιο χαρακτηριστικά έργα του είναι σκληρά, αλλά πάντα ρεαλιστικά. Ευγενή δοκίμια για τον ρόλο της ανθρωπότητας σ' έναν αλλοτριωμένο κόσμο...