Ντουμπρόβνικ - Η γοητεία της πέτρας

Η καστροπολιτεία των Δαλματικών Ακτών έχει αναδειχθεί σε ένα από τα δημοφιλέστερα (και πιο ασφαλή για τους επισκέπτες) τουριστικά θέρετρα της Ευρώπης.

Στο νοτιότερο άκρο της Κροατίας, εκεί όπου η δαλματική ακτογραμμή συναντά το γαλαζοπράσινο της Αδριατικής, υπάρχει μια περιτειχισμένη πόλη χτισμένη από αρχαία, ανοιχτόχρωμη πέτρα. Το Ντουμπρόβνικ μοιάζει με μεσαιωνική πανοπλία έτσι όπως κλεισμένο στα τεράστια τείχη του ατενίζει τη θάλασσα, κρυμμένο ανάμεσα σε δύο μικρούς κόλπους.

Μια πανοπλία που μέσα της φέρει ένα σώμα παλλόμενο, έναν οργανισμό – οι λιθόστρωτοι δρόμοι με τα ατελείωτα σκαλιά, οι εκκλησίες, τα ενετικά κωδωνοστάσια, τα ψηλά σπίτια με τις μπουγάδες, οι κρήνες και οι μικρές πλατείες… – ο οποίος εξακολουθεί να επιβιώνει και να αναπτύσσεται με ρυθμούς έντονους εδώ και αιώνες.

Και αν και η ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια είναι κυρίως τουριστική, με όλα τα καλά αλλά και με τις γνωστές αρνητικές επιπτώσεις του τουρισμού (την αύξηση των τιμών, τη φασαρία, την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την αλλοίωση της πολιτιστικής ταυτότητας ενός τόπου), η μεγαλειώδης αυτή πόλη καταφέρνει να διατηρεί την παμπάλαια αίγλη και την αρχοντιά της, σαν να ταξιδεύει πάνω από τον χρόνο, σαν να υπερβαίνει τα ανθρώπινα και να ανασαίνει σε μια άλλη, διαχρονική διάσταση (κάτι που καταδεικνύει και πρόσφατη έρευνα μεγάλου βρετανικού tour operator, που φέρνει την πόλη στην πρώτη θέση της κατάταξης με τους ασφαλέστερους προορισμούς στην Ευρώπη).

Αν βρεθείς στις γειτονιές της νωρίς το πρωί, όταν ακόμα οι δρόμοι της δεν έχουν γεμίσει κόσμο, είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις αν περπατάς μέσα σε ένα στημένο για γυρίσματα ταινίας σκηνικό (εκεί εξάλλου γυρίστηκαν πολλές σημαντικές σκηνές από το «Game of Τhrones») ή αν έχεις πραγματικά με έναν μαγικό και ανεξήγητο τρόπο μεταφερθεί σε μια άλλη εποχή και διάσταση. Κάθε γωνιά του Ντουμπρόβνικ μοιάζει να έχει διασώσει ένα κομμάτι από το παρελθόν, κάθε καμάρα και παράθυρο, κάθε σοκάκι και κάθε σκαλί αφηγούνται παραμυθένιες ιστορίες εμπόρων, βασιλιάδων και πολιορκητών.

Η πόλη αυτή δεν είναι μόνο ένας δημοφιλής παραθεριστικός προορισμός, είναι μια εμπειρία εμβύθισης σε έναν κόσμο που κάποτε υπήρξε παντοδύναμος, ανεξάρτητος και αυτόφωτος, ενός κόσμου που μεσουρανούσε στη Μεσόγειο. Και που, ακόμα και σήμερα, αλωμένος από τις ορδές των τουριστών με τα selfie sticks, από τα κρουαζιερόπλοια και από τα καραβάνια των πούλμαν που στριμώχνονται στα εκτός των τειχών πάρκινγκ, εξακολουθεί να διατηρεί τη λάμψη του. Την αίσθηση πως εδώ ο χρόνος δεν περνάει απλώς, αλλά κυλάει με στυλ μοναδικό και γοητεία που δεν μπορεί να μη σε κερδίσει.

 Ισχυρό και ανεξάρτητο

Γνωστή στην αρχαιότητα ως Ραγκούζα, η πόλη ιδρύθηκε σύμφωνα με μία θεωρία τον 7ο αιώνα π.Χ. από πρόσφυγες που έφτασαν εκεί από την κοντινή πόλη-κράτος της Επιδαύρου όταν την κατέλαβαν οι Σλάβοι. Πολύ σύντομα εξελίχθηκε σε σημαντικό εμπορικό και ναυτικό κέντρο, ενώ στα χρόνια του Μεσαίωνα αναδείχθηκε ως μία από τις πλέον πλούσιες και οργανωμένες πόλεις-κράτη της Μεσογείου.

Παρά τη γεωπολιτική της θέση που την καθιστούσε εξαιρετικά θελκτική σε λογής-λογής εισβολείς, κατάφερε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της για αιώνες, κυρίως μέσω επιδέξιων διπλωματικών ελιγμών, μεταξύ άλλων πληρώνοντας φόρους στους Οθωμανούς, ενώ ταυτόχρονα διατηρούσε εμπορικές σχέσεις με τη Βενετία και τη Γένοβα. Το 1667, ένας φονικός σεισμός κατέστρεψε μεγάλο μέρος του Ντουμπρόβνικ, αλλά η πόλη ξαναχτίστηκε με σεβασμό στο αρχικό πνεύμα.

Τον 20ό αιώνα, ειδικά κατά τη διάρκεια των πολέμων της Γιουγκοσλαβίας (1991-1995), επλήγη σφοδρά από βομβαρδισμούς, με εκατοντάδες βλήματα να πέφτουν πάνω στην Παλιά Πόλη. Ωστόσο, με τη βοήθεια της UNESCO και της διεθνούς κοινότητας, αναστηλώθηκε με τρόπο ιδανικό και επανήλθε ακόμη πιο φωτεινό και εντυπωσιακό στον τουριστικό χάρτη.

Τα κυριότερα αξιοθέατα

Η εκτεταμένη Παλιά Πόλη (Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1979), όλη περιτοιχισμένη, με υπέροχη θέα στη θάλασσα, κερδίζει αμέσως τον επισκέπτη. Η πρώτη κιόλας ματιά από την Πύλη Pile, την κεντρική είσοδό της, τον αφήνει με το στόμα ανοιχτό: Μπροστά του ένας φαρδύς πεζόδρομος (σε όλη την Παλιά Πόλη δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα) με εκκλησίες και καταστήματα, κυρίως με αναλλοίωτο τον ιστορικό χαρακτήρα του. Είναι η περίφημη Stradun.

Από εκεί μπορεί κανείς να εξερευνήσει με άνεση όλα τα βασικά μνημεία: τον ναό του πολιούχου Αγίου Βλασίου, το Παλάτι του Ρέκτορα, το οποίο σήμερα λειτουργεί ως μουσείο, και τον Καθεδρικό Ναό της Αναλήψεως της Παρθένου. Σημαντικά επίσης αξιοθέατα είναι τα μοναστήρια – το Φραγκισκανικό και το Δομινικανικό – με τις περίφημες βιβλιοθήκες τους, αλλά και το φαρμακείο του 14ου αιώνα (στο Φραγκισκανικό Μοναστήρι) που λειτουργεί μέχρι σήμερα.

Μπορείτε να περπατάτε για ώρες μέσα στα δαιδαλώδη στενά του Ντουμπρόβνικ, αν όμως θέλετε να το απολαύσετε σε όλο του το μεγαλείο θα προτείναμε να ακολουθήσετε την κυκλική διαδρομή των τειχών, βλέποντας όλη την πόλη από ψηλά. Το εισιτήριο είναι τσουχτερό (40 ευρώ για τους ενήλικες!), η εμπειρία όμως αξίζει με το παραπάνω τον κόπο (θα περπατάτε αρκετή ώρα στον ήλιο και θα ανεβοκατεβείτε πολλές φορές σκαλιά και ανηφόρες) και το έξοδο.

Μέσα στα τείχη λειτουργούν δεκάδες (υπερτιμημένα, τα περισσότερα) εστιατόρια και café. Εξω, στα βράχια και στην παραλία Banje, ακριβώς δίπλα στην Παλιά Πόλη, οι κολυμβητές απολαμβάνουν τον ήλιο και τα γαλαζοπράσινα νερά. Αλλη μια δημοφιλής παραλία της περιοχής είναι η Sveti Jakov. Από το γραφικό λιμάνι της Παλιάς Πόλης ξεκινούν τα καραβάκια που θα σας πάνε στο νησάκι Lokrum, έναν μικρό παράδεισο με βοτανικούς κήπους, μοναστήρι και σημεία για μπάνιο.

Μεταξύ μας, οι θάλασσες της Ελλάδας παραμένουν ασύγκριτες, αλλά τις ημέρες με ζέστη, μια βουτιά ακόμα και στις βραχώδεις ακτές του Ντουμπρόβνικ θα σας χαρίσει την απαραίτητη για να συνεχίσετε δροσιά και ευεξία. Κατά τα άλλα, εκτός από την Παλιά Πόλη, ενδιαφέρον έχουν και οι πιο νέες γειτονιές που την πλαισιώνουν, με τις μικρές βίλες που, πνιγμένες στο πράσινο, αγναντεύουν τη θάλασσα. Με το τελεφερίκ θα φθάσετε στην κορυφή του βουνού που ορθώνεται πίσω από τον οικισμό, για ακόμη πιο εντυπωσιακή θέα στη γύρω περιοχή.

Εκδρομές σε τρεις χώρες

Το Ντουμπρόβνικ είναι βεβαίως εξαιρετική βάση και για ημερήσιες ή διήμερες αποδράσεις, ειδικά αν διαθέτει κανείς αυτοκίνητο, όχι μόνο στην Κροατία αλλά και στο Μαυροβούνιο και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τα σύνορα των οποίων βρίσκονται πολύ κοντά. Το παραθαλάσσιο Κάβτατ, μόλις μισή ώρα με το αυτοκίνητο προς τον Νότο, είναι ένα πολύ γραφικό και πολύ τουριστικό παραθαλάσσιο χωριό.

Περνώντας στο Μαυροβούνιο, το Πέραστ και η καστροπολιτεία του Κότορ, κρυμμένα σε ένα βαθύ φιόρδ, είναι προορισμοί μοναδικής ομορφιάς. Το γειτονικό Τίβατ είναι μια πόλη με έντονη ζωή και με παραθαλάσσιο μέτωπο που τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε πολυτελή μαρίνα με πολλά εστιατόρια και ακριβά καταστήματα. Εξίσου όμορφη με το Κότορ είναι και η Μπούντβα που βρίσκεται νοτιότερα.

Αν πάλι παραμείνετε στην Κροατία και ακολουθήσετε την αντίθετη κατεύθυνση, προς Βορρά, να σταματήσετε οπωσδήποτε στα περιτειχισμένα χωριά Στον και Μάλι Στον, τα οποία φημίζονται για τα τείχη τους αλλά και για τα στρείδια τους, που σερβίρονται στις τοπικές ταβέρνες. Από εκεί τα σύνορα με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν είναι μακριά.

Τα περνάτε και έπειτα από περίπου μία ώρα οδήγησης φθάνετε στο Μόσταρ, μια μικρή πόλη με ενδιαφέρον ιστορικό κέντρο (όπου έχεις ξαφνικά την αίσθηση πως βρίσκεσαι στα βάθη της Ανατολής, καθώς εδώ είναι έντονο το μουσουλμανικό στοιχείο) και με την περίφημη πέτρινη γέφυρά της: Η Stari Most, σύμβολο της συνύπαρξης αλλά και των πληγών του πολέμου, γκρεμίστηκε στους βομβαρδισμούς για να ανεγερθεί ξανά και να γίνει το πιο πολυφωτογραφημένο αξιοθέατο της πόλης. Η εκδρομή μπορεί να συνεχιστεί στα γύρω χωριά, για να καταλήξει στο τέλος της ημέρας και πάλι στις Δαλματικές Aκτές.

Εκεί, καθώς θα πέφτει ο ήλιος και το φως θα κάνει τις σκληρές γραμμές της πέτρας να μοιάζουν λιγότερο αυστηρές, ακόμη και πιο εύπλαστες, θα απαλλαγείτε από την κούραση της ημέρας. Και θα σας δοθεί η ευκαιρία να απολαύσετε για άλλη μία φορά την ήρεμη λάμψη του Ντουμπρόβνικ, της καστροπολιτείας με την ομορφιά που επιμένει!