Δέκα χρόνια - 15 ταινίες που (μας) σημάδεψαν

Ενα αλάνθαστο κριτήριο για το αν αξίζει μια ταινία να μπει στη λίστα με τις καλύτερες της δεκαετίας είναι πόσο καιρό τις «κουβαλάς» μέσα σου αφότου τις δεις και κατά πόσο είναι διαχρονικές, πόσο συνεχίζουν να σε αγγίζουν ακόμα και αν τις επισκεφτείς πάλι μετά από χρόνια. Φτιάχνοντας τη συγκεκριμένη λίστα, πολλές αγαπημένες έμειναν έξω, αλλά οι παρακάτω μου ήρθαν αμέσως στο μυαλό και αυτό πάντα κάτι σημαίνει… Ταινίες που -σε μια εποχή που επικρατεί ο φόβος πως η τεχνολογία και οι υπηρεσίες streaming θα καταστρέψουν το σινεμά- επενδύουν στο σενάριο, εμβαθύνουν στους χαρακτήρες, συγκινούν, προβληματίζουν, παίζουν με τους κανόνες, φέρνουν ένα φρέσκο αέρα ακόμα και στις πιο χιλιοειπωμένες ιστορίες και κάνουν το κινηματογραφικό μέλλον να μοιάζει συναρπαστικό και ευοίωνο. Από χολιγουντιανά μπλοκμπάστερ μέχρι ανεξάρτητα ευρωπαϊκά φιλμ, αυτές είναι 15 από τις ταινίες που έχουν μείνει χαραγμένες στη μνήμη μας 

«Η ζωή της Αντέλ» (2013). H μαθήτρια Αντέλ ερωτεύεται την καλλιτέχνιδα Εμα με τα μπλε μαλλιά και ξεκινάει μία παθιασμένη ερωτική σχέση, ένα τρομερά δυνατό ταξίδι ενηλικίωσης και μία εκπληκτική σπουδή πάνω στην ωρίμανση, την επιθυμία και στον ανθρώπινο ψυχισμό. Η τρίωρη διάρκεια της ταινίας δυσαρέστησε κάποιους, αλλά ήταν απαραίτητη για να ξεδιπλώσουν οι πρωταγωνίστριες όλες τις συναισθηματικές διακυμάνσεις, δημιουργώντας ένα είδους κινηματογράφου που συναντάς σπάνια (κάτι αντίστοιχο είχε κάνει ο επίσης γάλλος σκηνοθέτης Ζαν Εστάς τo 1973 με το «Η μαμά και η πουτάνα»), σαν ένα παράξενο ριάλιτι που όσο το παρακολουθείς γίνεσαι ένα με τους χαρακτήρες. Το τέλος είναι τόσο σπαρακτικό που κλαις σαν να έχεις χωρίσει ο ίδιος 

«Παράσιτα», 2019. Μία τετραμελής οικογένεια ανέργων βρίσκει ευφάνταστους τρόπους για να εισχωρήσει στην πλούσια οικογένεια των Παρκ... Ισως η μοναδική ταινία των τελευταίων χρόνων, η οποία καθώς βρίσκεσαι στη σκοτεινή αίθουσα του κινηματογράφου και την παρακολουθείς με αμείωτο ενδιαφέρον, παράλληλα απολαμβάνεις την ευφυΐα του σκηνοθέτη Μπονγκ Τζουν-χο, «πόσο μπροστά» είναι και πώς δημιουργεί κάτι τόσο φρέσκο και τολμηρό παίρνοντας ως αφετηρία το αρχαίο θέμα της κοινωνικής ανισότητας και της ταξικής πάλης. Στη διάρκεια της ταινίας προκύπτουν φυσικά και άλλα θέματα και πραγματικά «κρυμμένα μυστικά»... στο υπόγειο του σπιτιού, όσο ο νοτιοκορέατης σκηνοθέτης «πηδάει» με απίστευτη μαεστρία από το ένα κινηματογραφικό είδος στο άλλο, από τη μαύρη κωμωδία μέχρι το θρίλερ 

«Moonlight» (2016). Το ωμό, ποιητικό αριστούργημα του Μπάρι Τζένκινς ακολουθεί τη ζωή του μικρού Σαϊρόν καθώς ενηλικιώνεται και αναζητεί την ταυτότητά του, αγάπη και αποδοχή ενώ αποκαλύπτει πώς είναι να είσαι μαύρος, γκέι, αντιμέτωπος με μπούλινγκ, κακοποίηση και καταχρήσεις στο Μαϊάμι του σήμερα. Οι παναθρώπινες αλήθειες της ταινίας, οι συγκλονιστικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών, τα πανέμορφα μπλε σχεδόν μοβ πλάνα και το εκπληκτικό σάουντρακ χτυπούν μία χορδή στον θεατή, από όπου και αν προέρχεται 

«Drive» (2011). Η νεονουάρ περιπέτεια του Νικόλας Γουίντινγκ Ρεφν αποτελεί σίγουρα ορόσημο για τη δεκαετία που πέρασε για τα εκπληκτικά στιλιζαρισμένα πλάνα, το εθιστικό σάουντρακ και τον Ράιαν Γκόσλινγκ στον ρόλο του μυστήριου οδηγού-κασκαντέρ 

«Inception» (2010). Ονειρο μέσα σε όνειρο... κάτι που έχει συμβεί μάλλον στους περισσότερους, ωστόσο ο ιδιοφυής Κρίστοφερ Νόλαν το μετατρέπει σε μια επιστημονικής φαντασίας περιπέτεια για το υποσυνείδητο, γεμάτη με δράση και εφέ που σου κόβουν την ανάσα, αλλά επίσης σε βάζουν και σε σκέψεις 

«Ραγισμένα Ονειρα» / «The Broken Circle Breakdown» (2013). Από τα καλύτερα δείγματα του ευρωπαϊκού σινεμά, η βελγική δραματική ταινία θίγει με ρεαλιστικό και συγκινητικό τρόπο το θέμα της αγάπης, της πίστης, του θανάτου και της μετενσάρκωσης, ντυμένη με ένα εκπληκτικό country σάουντρακ. Η ταινία εστιάζει στους δύο διαφορετικούς, αλλά πολύ ερωτευμένους πρωταγωνιστές, τη θρησκευόμενη ρελίστρια Ελίζ και τον ρομαντικό άθεο Ντιντιέ, οι οποίοι πρέπει να αντιμετωπίσουν τον θάνατο της εξάχρονης κόρης τους 

«Η ευνοούμενη» (2018). Ενας Γιώργος Λάνθιμος σε καταπληκτική φόρμα, κοφτερό, σπιρτόζικο σενάριο, τρεις κορυφαίες πρωταγωνίστριες (Ολίβια Κόλμαν, Ρέιτσελ Βάις, Εμα Στόουν), φυσικό φως και παραμορφωτικοί, ευρυγώνιοι φακοί δημιουργούν μία διαφορετική, σύγχρονη ταινία εποχής για τη βασίλισσα Αννα, την μοναξιά και την εξουσία, η οποία σε μαγεύει από το πρώτο λεπτό 

«Boyhood» (2014). Το γεγονός ότι το Boyhood χρειάστηκε 12 χρόνια για να ολοκληρωθεί, παρακολουθώντας την πραγματική ενηλικίωση του πρωταγωνιστή Ελαρ Κολτρέιν, αποτελεί από μόνο του κινηματογραφικό επίτευγμα. Προσθέστε και την τρυφερή σκηνοθεσία του Ρίτσαρντ Λίνκλεϊτερ και τις υπέροχες ερμηνείς του Ιθαν Χοκ και της Πατρίτσια Αρκετ και έχετε μία αληθινή και συγκινητική ταινία για την οικογένεια, τον χρόνο και το πώς είναι να μεγαλώνεις 

«Μαύρος κύκνος» (2010). Ο Αρονόφσκι κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα, μας βυθίζει στον κόσμο της παράνοιας με φόντο το ανέβασμα της παράστασης «Η λίμνη των κύκνων». Η Νάταλι Πόρτμαν συγκλονίζει ως αφοσιωμένη πρίμα μπαλαρίνα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που στις Απόκριες εκείνης της χρονιάς είχαν όλοι ντυθεί «μαύρος κύκνος» - ήταν πράγματι ένας εμβληματικός ρόλος

«Σώμα με σώμα» (2012). Μια δραματική ταινία για την απώλεια, τον έρωτα και τη δύναμη ψυχής που ζωντανεύει χάρη στην απίστευτη χημεία μεταξύ των δύο φωτογενών και ταλαντούχων πρωταγωνιστών, Μαριόν Κοτιγιάρ και Ματίας Σένερτς. Η Μαριόν Κοτιγιάρ υποδύεται εξαιρετικά τη Στεφανί, μία εκπαιδεύτρια φαλαινών σε θαλάσσιο πάρκο που χάνει τα δύο της πόδια μετά από ένα φρικτό ατύχημα, η οποία ξεκινάει μία παράξενη και έντονη σχέση με τον μπράβο Αλί (Ματίας Σένερτς)

Κάτω από το δέρμα (2013). Ενα αριστουργηματικό, αφαιρετικό έργο επιστημονικής φαντασίας με την Σκάρλετ Γιόχανσον ως εξωγήινη που επίτιθεται σε μοναχικούς άνδρες στους δρόμους τη Σκωτίας. Ο διάλογος μπορεί να είναι λιγοστός, όμως τα πλάνα και η μουσική στοιχειώνουν τον θεατή μέχρι και σήμερα 

«Αγάπη», (2012). H αποστασιοποιημένη ματιά του Μίκαελ Χάνεκ εστιάζει αυτή τη φορά σε ένα ηλικιωμένο ζευγάρι συνταξιούχων αντιμέτωπο με το τέλος του... δείχνοντας όπως πάντα την ανθρώπινη φύση χωρίς φτιασίδια. Μία ζεστή και ταυτόχρονα κλειστοφοβική και σκληρά ρεαλιστική ταινία για τον θάνατο, την απώλεια, τη φθορά, την ανημποριά, την αξιοπρέπεια και φυσικά την αγάπη 

«The Grand Budapest Hotel» (2014). Ο Γουές Αντερσον στα καλύτερα του, προσκαλεί στο παραμύθενιο σύμπαν του ένα υπέροχο καστ και δημιουργεί μία ταινία συνάμα μαγευτική και μελαγχολική με απίστευτη προσοχή στην παραμικρή λεπτομέρεια 

Blue Valentine» (2010). «You always hurt the ones you love» («Πάντα πληγώνεις αυτούς που αγαπάς») τραγουδάει ο Ράιαν Γκόσλινγκ με τη συνοδεία του γιουκαλίλι του και συνοψίζει σε έναν στίχο το θέμα της ταινίας. Ο σκηνοθέτης Ντέρεκ Σιαφράνς καταγράφει την σπαρακτική πορεία ενός ζευγαριού, από τα ευτυχισμένα πρώτα ραντεβού μέχρι το πικρό τέλος 

«Interstellar» (2014). Η -δεύτερη στη λίστα- ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν είναι μία συναρπαστική εξερεύνηση στις μαύρες τρύπες του Διαστήματος, στις σκουληκότρυπες και στον χωρόχρονο, αλλά παράλληλα και μια τρυφερή ιστορία για τη σχέση ενός πατέρα (Μάθιου Μακόναχι) και μιας κόρης (Τζέσικα Τσάστεϊν). Στα συν της ταινίας ένα από τα καλύτερα σάουντρακς του Χανς Ζίμερ