Τα μέλη της G7 θέλουν ο υπόλοιπος κόσμος να συμμετάσχει στη σταυροφορία τους εναντίον της Ρωσίας και της Κίνας. Δεν θα τα καταφέρουν

Στη Δύση, οι τουρκικές εκλογές αυτού του Σαββατοκύριακου έχουν παρουσιαστεί ως «καλό εναντίον κακού». Είναι μάλλον πιο σύνθετο. Του Fyodor Lukyanov, του αρχισυντάκτη του Russia in Global Affairs, του προέδρου του Προεδρείου του Συμβουλίου για την Εξωτερική και Αμυντική Πολιτική και διευθυντή έρευνας της Διεθνούς Λέσχης Συζήτησης Valdai. Οι άνθρωποι διαδηλώνουν στις 20 Μαΐου 2023 στην πόλη της Χιροσίμα, Ιαπωνία, καθώς διαμαρτύρονται για τη Σύνοδο Κορυφής της G7 στη Χιροσίμα © Getty Images

Την παραμονή του τελευταίου γύρου των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία, η αγωνία έχει ξεφύγει.

Αφού ο τρίτος υποψήφιος πριν από ένα δεκαπενθήμερο, Σινάν Ογκάν, ανακοίνωσε την υποστήριξή του στον υφιστάμενο, αυξήθηκαν οι πιθανότητες του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να κερδίσει το επιπλέον 1,5% που χρειαζόταν για τη νίκη.

Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι ο διαγωνισμός δεν θα είχε τραβήξει ποτέ τόσο μεγάλη προσοχή, αν δεν ήταν οι προσπάθειες των σχολιαστών –ειδικά στη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ– να τον παρουσιάσουν ως μια σχεδόν πολιτισμική επιλογή.

Σε αυτή την εκδοχή, ο αντίπαλος του Ερντογάν – ο ηλικιωμένος, καλοσυνάτος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου – έχει τοποθετηθεί ως σύμβολο της δυτικού τύπου δημοκρατικής ανάπτυξης. Εν τω μεταξύ, ο σημερινός πρόεδρος είναι η ενσάρκωση της επιστροφής στο παρελθόν.

Αυτή η αφήγηση είναι ενδεικτική και χαρακτηριστική. Όσο πιο περίπλοκος είναι ο κόσμος γύρω μας και όσο πιο συχνά απορρίπτει τα προηγούμενα μοτίβα, τόσο μεγαλύτερη είναι η επιθυμία να τον χωρέσουμε σε μια απλή και κατανοητή μορφή. Στην ιδανική περίπτωση, αυτή η μορφή θα ήταν μια από τις αντιθέσεις. Σε αυτήν την περίπτωση, ένας σύγχρονος δημοκράτης, που αγωνίζεται για το καλό, υποτίθεται ότι αντιμετωπίζει έναν μοχθηρό και οπισθοδρομικό αυταρχιστή. Η επιθυμία για απλοποίηση δεν είναι μόνο ανθρώπινα κατανοητή, αλλά έχει και τις χρήσεις της. Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων χρειάζονται κάποιο είδος εύπεπτης εικόνας. Κατά μία έννοια, είναι καλύτερο να το έχουν παρά να μην το έχουν, ακόμα κι αν είναι λάθος.

Θυμίζει κανείς το διεθνές μπεστ σέλερ του Αμερικανού δημοσιογράφου Thomas Friedman στα τέλη της δεκαετίας του '90, «The World is Flat». Τότε αναφερόταν στη συνένωση όλων και όλων στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Αλλά στις μέρες μας η μεταφορά χρειάζεται αλλαγή. Σήμερα, το μήνυμα θα πρέπει να είναι κατά κάποιο τρόπο πιο απλό και ακόμη πιο επίπεδο, γιατί διαφορετικά δεν υπάρχει τρόπος να συλλάβουν οι άνθρωποι την τρομακτική πολυδιάσταση που αφθονεί.

Μια τέτοια προσέγγιση είναι χαρακτηριστικό των σύγχρονων διεθνών σχέσεων και από εκεί διαχέεται στην εσωτερική πολιτική κάθε χώρας. Τούτου λεχθέντος, μέσα στα ίδια τα κράτη τα πάντα είναι πιο κατανοητά, επομένως οι παράγοντες του πραγματικού κόσμου εξακολουθούν να είναι σημαντικοί. Σε παγκόσμια κλίμακα, ωστόσο, η κατάσταση είναι πιο διφορούμενη.

Η πρόσφατη σύνοδος κορυφής της G7 στη Χιροσίμα ήταν ένα ισχυρό παράδειγμα των προσπαθειών που γίνονται για να διορθωθεί, αν όχι να εδραιωθεί, αυτό το πολύ δισδιάστατο σχέδιο σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή είναι ίσως η πρώτη φορά που η Ρωσία και η Κίνα έχουν ουσιαστικά ισότιμη θέση – ως αντίπαλοι και μεγάλες απειλές για τον κόσμο που αντιπροσωπεύει το μπλοκ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Οι διοργανωτές ήταν πολύ σοβαροί για τη διεύρυνση του κύκλου των συμπαθών τους – με πολλά από τα μεγάλα κράτη του μη δυτικού κόσμου να λαμβάνουν προσκλήσεις: Ινδία, Βραζιλία, Βιετνάμ και Ινδονησία. Μαζί τους ήταν και οι επικεφαλής μεγάλων διεθνών οργανισμών.Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βλαντιμίρ Ζελένσκι ήταν ο κύριος προσκεκλημένος και αυτό ήταν αξιοσημείωτο. Το ζήτημα της χώρας του γίνεται, όπως λέει η παροιμία, «σημείο συγκέντρωσης» για μια κοινότητα που θεωρεί ότι βρίσκεται «στη σωστή πλευρά της ιστορίας».

Πράγματι, εδώ είναι μια περίεργη λεπτομέρεια: Ο ιαπωνικός Τύπος έγραψε ότι, μετά τη σύνοδο κορυφής, ο πρωθυπουργός τους Fumio Kishida σκέφτηκε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές επειδή η επιτυχία του γεγονότος, ειδικά η άφιξη του Ουκρανού ηγέτη, είχε αυξήσει τη βαθμολογία του κόμματός του. Με άλλα λόγια, ο Ζελένσκι κατάφερε να γίνει παράγοντας στην εσωτερική πολιτική μιας χώρας μακριά από την Ουκρανία.

Η ανάγκη για ένα δυνατό, προσωπικό, ενωτικό μοτίβο είναι ξεκάθαρη. Ελλείψει τέτοιων στοιχείων, αυτές οι κοινότητες τείνουν να αποσυντίθενται επειδή ο κόσμος δεν είναι πραγματικά δισδιάστατος. Δεν είναι μόνο ποικιλόμορφο, είναι στην πραγματικότητα κατακερματισμένο από ενδιαφέροντα, αντιλήψεις και ατζέντες και χρειάζεται μέγιστη ευελιξία για να ανταποκριθεί σε ολοένα και πιο διαφορετικές προκλήσεις. Είναι πολύ δύσκολο να διατηρηθεί η συνοχή χωρίς βαρύ πυροβολικό, τόσο μεταφορικά όσο και, δυστυχώς, κυριολεκτικά.

Τι να κάνουν αυτοί εναντίον των οποίων στρέφεται αυτή η εξυγίανση; Μάλλον το αντίθετο, δηλαδή θα πρέπει να επιδιώξουν να μεγιστοποιήσουν την ποικιλομορφία των διασυνδέσεών τους και τις επιλογές τους για ανάπτυξη και να επιμείνουν στο δικαίωμα να μην κάνουν οριστικές και αμετάκλητες επιλογές για την ένταξη στο ένα ή στο άλλο μπλοκ.

Η διχοτόμηση καλού και κακού είναι κατανοητή και ηθικά ελκυστική, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις άσχετη με την πραγματική διεθνή διαδικασία. Και οι προσπάθειες της G7 να τραβήξει την Ινδία, τη Βραζιλία και άλλους στην τροχιά της σε αυτή τη βάση δεν θα είναι αποτελεσματικές.

Πηγή: RT